Kiểm toán nội bộ là gì? Vai trò và chức năng của kiểm toán nội bộ đối với hoạt động doanh nghiệp

Hiện nay, hệ thống quản trị tài chính yêu cầu ngày càng cao khiến cho việc kiểm toán nội bộ trở nên vô cùng quan trọng trong hoạt động của công ty. Một doanh nghiệp có công tác kiểm toán nội bộ càng sát sao thì việc quản lý sẽ càng hiệu quả. Vậy kiểm toán nội bộ là gì? Vai trò của kiểm toán nội bộ trong hoạt động doanh nghiệp? Mời các bạn cùng iHOADON tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Kiểm toán nội bộ là gì?

Kiểm toán nội bộ là gì?

Kiểm toán nội bộ theo định nghĩa của Hiệp hội kiểm toán nội bộ IIA (The institute of Internal Auditor) được hiểu là một hoạt động đảm bảo và tư vấn độc lập, khách quan được thiết kế nhằm tăng cường và cải thiện hoạt động trong một tổ chức. Kiểm toán nội bộ góp phần giúp đạt được các mục tiêu bằng cách áp dụng phương pháp tiếp cận có nguyên tắc và hệ thống để đánh giá và nâng cao hiệu quả của các quy trình quản lý rủi ro, kiểm soát và quản trị.

Như vậy, kiểm toán nội bộ là hoạt động đảm bảo sự tư vấn độc lập và khách quan về tình hình quản trị, quản lý rủi ro và các biện pháp kiểm soát nhằm giúp doanh nghiệp đạt được các mục tiêu đã đề ra.

2. Các chức năng của kiểm toán nội bộ

- Chức năng kiểm toán BCTC, tình hình kế toán

Trách nhiệm chính của kiểm toán nội bộ là kiểm toán BCTC, kiểm tra kế toán công ty. Cụ thể, kiểm toán nội bộ  thực hiện và kiểm soát hoạt động của doanh nghiệp, độ tin cậy và chính xác của thông tin tài chính, quá trình tuân thủ theo quy định pháp luật hiện hành.

Các chức năng của kiểm toán nội bộ

- Chức năng bảo vệ giá trị doanh nghiệp

Kiểm toán nội bộ là những quan sát viên độc lập đảm bảo hoạt động của công ty, đảm bảo tuân thủ luật pháp quốc gia, đạo đức kinh doanh và các quy chế riêng của công ty. Kiểm toán nội bộ có nhiệm vụ phát hiện những sai sót trong quá hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp.

Nói cách khác, kiểm toán nội bộ có chức năng tư vấn và định hướng cho hội đồng quản trị và  ban giám đốc về kiểm soát rủi ro.

- Chức năng cải tiến hệ thống

Kiểm toán nội bộ hỗ trợ cải tiến, khắc phục những điểm yếu trong hệ thống quản lý và quản trị doanh nghiệp thông qua các biện pháp nghiệp vụ như kiểm tra, phân tích, giám sát quy trình, hoạt động của các phòng ban, bộ phận trong bộ máy kinh doanh.

Kiểm toán nội bộ tư vấn giúp công ty nâng cao năng suất và hiệu quả hoạt động. Thực tế trên thế giới, nhiều công ty có bộ phận kiểm toán nội bộ sẽ hoạt động hiệu quả hơn, ít gian lận hơn, minh bạch và đạt hiệu quả kinh doanh cao hơn.

3. Vai trò của kiểm toán nội bộ

Vai trò của kiểm toán nội bộ

Kiểm toán nội bộ đóng vai trò quan trọng trong quá trình quản trị của tổ chức, hỗ trợ cho doanh nghiệp. Một số vai trò của kiểm toán nội bộ có thể bao gồm:

+ Cung cấp khả năng quản lý rủi ro, nhận định và đánh giá hiệu quả của các quy trình, hệ thống kiểm soát nội bộ, quản trị doanh nghiệp.

+ Tư vấn xây dựng quy trình, tư vấn kiểm soát dự án mới, tư vấn và đánh giá, quản trị rủi ro.

+ Đảm bảo thực hiện các hoạt động kiểm tra để đưa ra những đánh giá khách quan về tính tuân thủ, hiệu quả và hiệu suất kiểm soát.

+ Đánh giá nội bộ, báo cáo trực tiếp lên Hội đồng quản trị và Ban Giám đốc về tình hình tài chính kinh doanh và các vấn đề khác của doanh nghiệp. Do đó, hệ thống kiểm toán nội bộ của doanh nghiệp cần liên tục được kiểm tra, cập nhật và hoàn thiện.

4. Nguyên tắc cơ bản của kiểm toán nội bộ

Nguyên tắc cơ bản của kiểm toán nội bộ

Căn cứ quy định tại Nghị định 05/2019/NĐ-CP, kiểm toán nội bộ tại cơ quan nhà nước, đơn vị công lập và doanh nghiệp phải đảm bảo các nguyên tắc cơ bản sau:

- Tính độc lập

Người làm kiểm toán nội bộ không được phép đảm nhiệm đồng thời công việc của nhóm kiểm toán nội bộ. Trong kiểm toán nội bộ, mỗi mảng cần được thực hiện độc lập, không chịu sự can thiệp nào khi thực hiện nhiệm vụ, báo cáo và đánh giá.

- Tính khách quan

Khi thực hiện kiểm toán nội bộ, kiểm toán viên nội bộ phải đảm bảo tính khách quan, trung thực, chính xác và công bằng.

- Tính hợp pháp

Cần tuân thủ pháp luật, chịu trách nhiệm trước pháp luật là nguyên tắc quan trọng khi kiểm toán nội bộ.

- Tính bảo mật

Kiểm toán nội bộ phải bảo mật thông tin thu được khi thực hiện kiểm toán, không làm rò rỉ hay tiết lộ bất cứ thông tin nào cho các bên khác.

5. Các trường hợp bắt buộc kiểm toán nội bộ theo quy định của pháp luật

Các trường hợp bắt buộc phải kiểm toán nội bộ theo quy định của pháp luật

Tại Điều 10 Nghị định 05/2019/NĐ-CP quy định, các doanh nghiệp cần thực hiện kiểm toán nội bộ bao gồm:

+ Công ty niêm yết.

+ Doanh nghiệp có vốn điều lệ nhà nước trên 50% là công ty mẹ theo mô hình công ty mẹ - công ty con.

+ Doanh nghiệp nhà nước là công ty mẹ đang hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con.

Đối với các doanh nghiệp còn lại khuyến khích thực hiện kiểm toán nội bộ. Để thực hiện công việc này, doanh nghiệp có thể thuê tổ chức kiểm toán độc lập đủ điều kiện thực hiện hoạt động kiểm toán theo quy định của pháp luật để cung cấp dịch vụ kiểm toán nội bộ.

Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp thuê tổ chức kiểm toán độc lập để cung cấp dịch vụ kiểm toán nội bộ thì cần đảm bảo các nguyên tắc cơ bản của kiểm toán nội bộ, cũng như các yêu cầu sao cho tuân thủ nguyên tắc cơ bản của kiểm toán nội bộ quy định tại Điều 5 và  Điều 6 Nghị định 05/2019/NĐ-CP.

Như vậy là, bài viết trên đã cung cấp cho các bạn những thông tin quan trọng về kiểm toán nội bộ. Việc nắm được các chức năng cơ bản và áp dụng kiểm toán nội bộ vào hoạt động doanh nghiệp sẽ giúp cho doanh nghiệp đó đi đúng định hướng, ngày càng phát triển hơn.

Đăng ký dùng thử miễn phí hóa đơn điện tử iHOADON TẠI ĐÂY

✅ iHOADON chuyên gia cao cấp về hóa đơn điện tử

✅ Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn miễn phí: 

- Miền Bắc: Hotline: 19006142 - Tel/Zalo: Ms. Hằng 0912 656 142

- Miền Nam: Hotline: 19006139 - Tel/Zalo: Ms Thơ 0911 876 900/ Ms. Thùy 0911 876 899 

iHOADON chuyên gia cao cấp về hóa đơn điện tử

SenNTH